Links werd hem iets gevraagd. Rechts zag hij iets liggen dat daar niet thuishoorde. Op de etage boven hem werd om hulp geroepen. En voor hij er aan toe kwam zich af te vragen waaraan hij prioriteit zou geven, ging zijn telefoon. Het bleek om acquisitie voor een nieuw internet abonnement te gaan. Ineens vlamde de boosheid in hem op. Die ontlaadde hij, alle logica ten spijt, in de richting van de verkoper. Met een snauw rondde hij het gesprek af.
Het overkwam hem de laatste tijd vaker. Snel overprikkeld, gestrest en daardoor ook snel geïrriteerd. Overigens kwam hij ook moeilijk in slaap of werd hij veel te vroeg wakker. En nu hij er zo bij stil stond werd hij zich bewust dat hij ook veel nadacht. Niet functioneel maar van die herhalende gedachtenpatronen.
Is er een recept tegen prikkelbaarheid? Ja en nee. Een volkswijsheid die hier geldt is: rust, reinheid en regelmaat. En die blijken ook echt van wezenlijk belang voor gezond en veilig samen leven. Rust bijvoorbeeld, in de vorm van nachtrust. Daarover wordt steeds meer bekend. Vooral over hoe ontzettend helend die is. Niet alleen voor het lichaam maar ook voor de ziel en de geest. Daarnaast is ook het levenstempo van grote invloed op je welzijn. Het is Bijbels om wandelend te leven in plaats van rennend. Ook de regelmatige afwisseling van werk en ontspanning draagt bij aan een gezond stressniveau.
Toch valt er meer te zeggen. Niet zelden is er ook sprake van oude stress. Ervaringen van korter of langer geleden die je zenuwstelsel hebben beïnvloed. Momenten of perioden waarin je onder druk stond. Die er nu nog voor zorgen dat je ‘window of tolerance’ sneller volraakt dan normaal. Daniel J. Siegel, Hoogleraar Klinische Psychiatrie, is de bedenker van dit begrip. Het begrip gaat over de hoeveelheid prikkels die je in staat bent te ontvangen. Als je een stresslevel hebt dat standaard wat hoger is, zorgt dat ervoor dat je ook de dagelijkse hoeveelheid normale stress niet of moeizaam kunt reguleren. Dat je vatbaarder bent voor de zogenaamde f-reacties: fight, flight en freezing. De primaire reacties waar je in terecht komt wanneer reageren vanuit je denken wordt verhinderd door iets wat je triggert. Misschien begrijp je niet waardoor stress bij jou veroorzaakt wordt. Of wellicht ben je je niet bewust welke emotie je zou kunnen helpen om je stress te reguleren.
Herkenbaar? Stop je energie niet in windowdressing: maatregelen om jezelf of het leven mooier voor te stellen dan het is.
Liever verwijs ik je naar ‘window expression’. Uit je. Deel je leven. Ik doel op de gewone dagdagelijkse omgang met de mensen met wie je het leven deelt. Liefst niet via een scherm, maar live. Met je familie, vrienden, kennissen en buren. Eenvoudige ontmoetingen. Niet eens de diepste. Maar de gewone dagelijkse babbeltjes. Juist dat zijn ervaringen die ruimte maken in je hoofd. Het contact tussen je hoofd en je lichaam tot stand brengen. En op die manier je ‘window of tolerance’ vergroten.
En – last but not least – doe aan ‘window expression’ met Hem die je volmaakt kent. Ik doel op het venster van Daniël 6:11. Het geopende venster richting Jeruzalem. Breng al je zorgen en vragen door bidden en smeken mét dankzegging bekend bij God. Filippenzen 4:6. Hij belooft vrede tegenover stress. Kun je stressloos door dit leven dan? Zeker niet. Neem, zegt Hij in Mattheus 11:29, Mijn juk op je… want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.
Wees welkom om samen te onderzoeken wat jouw window of tolerance verkleint. Hoe jij je stress beter kun reguleren. Biddend om Zijn leiding zoeken we naar zachtheid en lichtheid.
